Tijdens je verblijf in Louisiana heb je de mogelijkheid om diverse plantages te bezoeken om zo meer te weten te komen over de geschiedenis van slavernij in het diepe zuiden van de Verenigde Staten. Ik heb tijdens mijn rondreis twee bekeken: de Oak Alley plantage en de Laura plantage. Ze staan op slechts een paar kilometer van elkaar dus als je de tijd hebt raad ik je aan om beiden te bezoeken omdat ze totaal verschillend zijn. Zo is de Laura plantage een echte Creoolse plantage.
Laura plantage: een echte Creoolse plantage
In het Louisiana van pakweg 200 jaar geleden, leefde een grote Franstalige bevolking. Ze waren oorspronkelijk afkomstig uit, hoe kan het ook anders, Frankrijk en dit Franse erfgoed is nog steeds een groot deel van de cultuur in dit deel van de Verenigde Staten.
Destijds waren er 3 voorwaarden om als Creools te worden bestempeld:
- Frans spreken
- Katholiek zijn
- Geboren zijn in Louisiana
Nadat Louisiana onderdeel werd van de VS, bleef de Franse cultuur in eerste instantie behouden en dat is heden ten dage nog te zien aan de Franse namen van dorpen en steden en de Franse straatnaambordjes.
Tegenwoordig spreekt er bijna niemand meer Frans, iets waar een Franstalige Canadees zich tegen mij over beklaagde. Zijn Engels was gebrekkig en hij verwachtte in Louisiana overal in het Frans te worden geholpen. Dat viel toch behoorlijk tegen maar dat komt omdat het lange tijd verboden was voor de mensen hier om Frans te spreken. Pas een paar jaar geleden is dat aangepast waardoor een groot deel van de Franse cultuur verloren is gegaan.
Suikerrietplantage
De Laura plantage is van oorsprong een suikerrietplantage. Het warme, vochtige klimaat en de nabijheid van de rivier de Mississippi zijn de ideale omstandigheden om dit gewas te verbouwen en tijdens de hoogtijdagen was dit een gigantische plantage waar honderden slaven iedere dag aan het werk waren om de wereld van suiker te voorzien.
The Big House: kleurrijk van binnen en buiten
Het grote huis van de Laura plantage is kleurrijk van buiten én binnen. Het heeft misschien niet zo’n grootse uitstraling als de Oak Alley plantage maar is zeker indrukwekkend. Ook is er in de Laura plantage veel meer bewaard gebleven omdat de plantagefamilie niet failliet is gegaan en alles moest laten veilen, in tegenstelling tot Oak Alley. De inrichting en de gebouwen zijn dus authentieker en er is veel meer te zien.
De rondleiding
De Laura plantage is alleen te zien tijdens een rondleiding. Deze duurt in theorie circa 75 minuten (die van ons was langer en duurde ongeveer 1,5 uur) en je krijgt alles te weten over het leven van de plantagehouders en hun leven. Omdat slaven niet mochten lezen en schrijven is er van hun verhaal helaas een stuk minder bewaard gebleven.
Onze gids was erg enthousiast, Amerikaans enthousiast, en wist veel over Laura plantation. Ze deed wel haar best om veel te vertellen en wist duidelijk genoeg over de plantage. Ook deed ze haar best om de verschillende kanten van het verhaal te vertellen en in een historische context te zetten.
Een bezoek aan een plantage is erg dubbel, het ziet er allemaal schitterend uit met dat mooie huis, de prachtige inrichting, de kleuren, de tuinen en de gebouwen. Feit blijft wel dat dit alleen mogelijk was door slavernij, door het behandelen van mensen als beesten onder de meest erbarmelijke omstandigheden. Ook na de afschaffing van de slavernij was dat niet voorbij, maar daarover later meer.
Je kunt op de plantage schitterende foto’s maken maar het is anders dan bijvoorbeeld een bezoek aan een kasteel in Europa. Hier ben je je constant bewust van de verschrikkingen die op zulke plekken hebben plaats gevonden. En toch is het ook anders dan een bezoek aan een concentratiekamp, ook een plek vol horror en leed waar mensen als dieren werden behandeld en keihard moesten werken in vreselijke omstandigheden.
Moord en doodslag, van Normandië tot Louisiana
Het verhaal van Laura is er een van een, van oorsprong, Franse familie. Een losgeslagen jongen in Normandië vermoordde de zoon van zijn vaders beste vriend om een onbenulligheid en werd voor straf naar de marine gestuurd. Lang verhaal kort, maar dat kom je allemaal te weten tijdens de rondleiding, de man richt een plantage op met zijn vrouw en ze krijgen een aantal kinderen die zich ook weer voortplanten, enzovoort, enzovoort.
De plantage wordt een groot succes. Op het hoogtepunt zijn er honderden slaven aan het werk om te zorgen voor het suikerriet, de plantagefamilie en haar huishouden. Er wordt hard gewerkt, soms wel 18 uur per dag. Naast het zaaien en oogsten van het riet waren er tal van klussen, sommige afhankelijk van de seizoenen en andere kwamen dagelijks voor.
De familie gebruikte de plantage echt als bedrijf. Tijdens het sociale seizoen van Louisiana trokken ze voor een paar maanden naar hun verblijf in New Orleans. Dat begon na de oogst van het riet in december of januari. Daar woonden ze feesten en partijen bij en leefden ze zoals we in veel kostuumdrama’s hebben kunnen zien. De rest van het jaar woonden ze op de plantage om daar het reilen en zeilen te overzien.
In de Verenigde Staten ging de plantage niet automatisch naar de oudste zoon maar werd deze verdeeld onder de kinderen. Ze moesten dus samenwerken. Dit ging lang niet altijd goed en zorgde soms voor moeilijke situaties waarbij familieleden elkaar niet meer konden luchten en zien en er strijd was tussen broers en zussen, tot moordlust aan toe.
Je eigen kind als slaaf
Deze broers en zussen waren trouwens alleen de wettelijke afstammingen die werden verwekt tijdens een huwelijk. Ook op de Laura plantage zijn kinderen verwerkt door verkrachting van de vrouwen die tot slaaf gemaakt waren, door leden van de plantersfamilie. Deze kinderen konden hun vrijheid krijgen volgens de wet, maar dat is niet iets dat hier is gebeurd. Ze werden geboren als slaaf en stierven als slaaf. Terwijl hun broers en zussen een leven in luxe hadden. Je eigen kind als slaaf hebben, ik heb er geen woorden voor.
Laura: de naamgever van deze plantage
De reden dat er zoveel van het verhaal van deze familie bewaard is gebleven is dankzij documenten én dankzij een biografie die Laura, de naamgever van de plantage, heeft geschreven. Laura is meer dan 100 jaar oud geworden en is in de jaren zestig gestorven. De biografie is zeer interessant en te koop op de plantage. Iets waar jammer genoeg zeer de nadruk op werd gelegd. Aan sales doen tijdens een rondleiding op een plek waar zoveel verschrikkelijke dingen hebben plaatsgevonden vond ik zeer ongepast.
Gevaarlijk werk op de suikerrietplantage
Tijdens je rondleiding krijg je een tour over een groot deel van het landgoed, dus niet alleen het grote huis. Je gaat ook naar de tuinen en de slavenverblijven. Deze eenvoudige hutjes, zeg maar gerust krotten, staan in schril contrast met de weelde en luxe in het verblijf van de plantagefamilie.
De kleine huisjes werden in twee verdeeld en in de kleine, benauwde ruimtes die nauwelijks beschutting boden van het extreme weer in deze omgeving, leefden soms meer dan tien mensen bij elkaar.
Deze mensen verrichten verschrikkelijk zwaar en gevaarlijk werk. Allereerst natuurlijk bij het planten en oogsten van het suikerriet. Hierbij werd scherp gereedschap gebruikt en ongelukken gebeurden dan ook regelmatig. Zeker als je 18 uur op een dag moet werken, tegen de zon moet inkijken, ondertussen gebeten kan worden door tal van insecten en reptielen en in de hitte werkt, zit een ongeluk in een klein hoekje.
Maar ook daarbuiten kwamen ongelukken veel voor: het riet werd in een kleine fabriek verwerkt tot stroop. Het werd gekookt in grote kannen die gloeiend heet waren. Ook in deze suikerrietfabrieken raakten veel mensen gewond of kwamen voortijdig aan hun einde.
Ontsnappen van de plantage dan maar? Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Als een slaaf het voor elkaar kreeg om te vluchten, werden ze achternagezeten en opgejaagd. Als ze werden gevangen, wachtte hun vreselijke straf waarbij ze niet zelden werden opgesloten en gebrandmerkt. Ze kregen de gruwelijkste straffen om een afschrikwekkend effect te hebben zodat anderen het wel uit hun hoofd lieten om te vluchten.
Slavernij tot in de jaren 70 van de twintigste eeuw
Na de Amerikaanse burgeroorlog werd slavernij officieel afgeschaft. Officieel want officieus bleef het nog heel lang bestaan. In het geval van de Laura plantage zelfs tot 1977, toen het werd verkocht.
Hoe kon de slavernij blijven bestaan na de Amerikaanse burgeroorlog?
De meeste slaven kenden geen ander leven en omdat het verboden was, nooit leren lezen of schrijven. Waar moesten ze heen?
Eigenlijk moesten ze betaald worden voor hun werkzaamheden, er werd zelfs een bedrag vastgesteld, maar in de praktijk gebeurde dit niet. Ze kregen het “geld” in de vorm van waardebonnen die ze alleen konden besteden op de plantage zelf. En ze hadden zogenaamd schulden aan de plantage die ze moesten afbetalen. Ze konden dus geen kant op. Vandaar dat veel van de mensen bleven op de plek die ze kenden en in de krotten die op het terrein staan, woonden mensen tot ver in de jaren zeventig. Bizar.
Al met al krijg je tijdens je rondleiding ontzettend veel informatie. Bovendien krijg je ruim de mogelijkheid om vragen te stellen. In mijn geval was de rondleiding zeer Amerikaans op een manier die mij niet persé heel erg aansprak, en mijn vriend zelfs ronduit irriteerde, maar waar we wel veel te weten zijn gekomen over de geschiedenis van dit gebied.
Praktische info
Laura plantage is dagelijks geopend voor rondleidingen. De eerste rondleiding start om 10 uur en de laatste is om 15.20 uur. Openingstijden zijn dus van 10.00 tot 17.00
Een rondleiding over de plantage duurt ongeveer 75 minuten en is in groepsverband met een gids.
Tickets kosten:
- 28 dollar voor een volwassene
- 20 dollar voor kinderen van 13 tot 17
- 15 dollar voor kinderen van 6 tot 12
- Gratis zijn kinderen tot 5 jaar